Strzelające kolana ! Bum !

"Wstajesz od biurka, a w kręgosłupie rozlega się „trzask”? Kolano „strzela”, gdy próbujesz wyprostować nogę? Rozciągając ręce słyszysz dźwięk pracującego łokcia? Wiele osób doświadcza odgłosów wydawanych przez stawy.

Nie zawsze są zwiastunem problemów zdrowotnych, ale nie powinniśmy ich także bagatelizować, ponieważ bywają objawem poważnych schorzeń.
Dlaczego stawy „strzelają”? Czasami sami je do tego prowokujemy. Szacuje się, że co drugi człowiek ma zwyczaj „wyłamywania” palców u rąk, aż do usłyszenia charakterystycznego trzasku, który pojawia się w wyniku uwolnienia banieczek gazu z płynu stawowego Jednym taka czynność przynosi ulgę, dla innych jest nerwowym nawykiem.

Gdy chrząstka rozmięka…

Bardzo powszechnym zjawiskiem jest „strzelanie” w kolanie, które zwykle rozlega się, gdy ćwiczymy, wstajemy z łóżka albo wchodzimy po schodach. Gdy pojawia się wówczas również ból, może to zwiastować uszkodzenie chrząstki – naturalnego amortyzatora stawów, chroniącego przed tarciem i uciskiem. Z wiekiem traci ona sprężystość, a w dodatku z każdym rokiem ubywa niezbędnego „smaru”, czyli mazi stawowej.
Jednak problem nie dotyczy tylko osób starszych. Do szybszego zużycia chrząstki prowadzą także: siedzący tryb życia, otyłość, nieleczone wady postawy, przeciążenia i urazy podczas nierozważnego uprawiania sportu, cukrzyca, zaburzenia hormonalne, a nawet stres. Do destrukcji chrząstki przyczynia się również chondromalacja – choroba, której nazwę można przetłumaczyć jako „rozmiękanie chrząstki”.

 "Amortyzator” staje się coraz cieńszy i popękany, dlatego przestaje spełniać swoją funkcję, a uciski są przenoszone do miejsc unerwionych powodując ból towarzyszący „strzelaniu”.

Pełna regeneracja chrząstki nie jest możliwa, ale szybkie wykrycie problemu pozwala zahamować jej dalsze niszczenie. Oprócz stosowanych miejscowo maści i żelów, pomaga zmiana trybu życia (pływanie, częstsza jazda na rowerze, spacery), zrzucenie zbędnych kilogramów i unikanie obciążania kręgosłupa. Przy zaawansowanej chondromalacji konieczna jest zazwyczaj operacja polegająca na wypełnieniu ubytków chrząstki.

Uwaga, zapalenie

Częste „strzelanie” w kolanach czy łokciach warto skonsultować z ortopedą, ponieważ mogą to być także objawy pojawiającego się stanu zapalnego stawów. Bardzo poważną chorobą jest reumatoidalne zapalenie stawów – schorzenie ogólnoustrojowe, często uszkadzające także naczynia krwionośne, serce i inne narządy wewnętrzne. Chociaż jego przyczyna jest nieznana, większość badaczy zalicza je do chorób autoimmunologicznych, czyli takich, w których organizm niszczy własne komórki i tkanki. Choroba ma różny, trudno przewidywalny przebieg. U większości osób występują okresy poprawy, przerywane fazami zaostrzeń objawów, które prowadzą do nieodwracalnych zniszczeń w organizmie. Podstawowe leczenie większości rodzajów zapalenia stawów polega na łączeniu postępowania farmakologicznego z ćwiczeniami fizycznymi oraz odpoczynkiem. Ważne znaczenie ma również fizykoterapia. W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów leczenie powinien nadzorować reumatolog.

Zwyrodnienie stawu 
Jeśli „strzelaniu” stawów towarzyszy ból może to również świadczyć o postępujących zmianach zwyrodnieniowych.  Na to schorzenie szczególnie podatny jest staw biodrowy – najbardziej obciążony i słabo ukrwiony. Jednocześnie rzadko go w pełni wykorzystujemy, wykonując zazwyczaj tylko ruch zgięcia i prostowania w czasie chodzenia. Brak aktywności ruchowej to przyczyna zmniejszenia produkcji płynu maziowego i ścierania się chrząstki.

Pierwszymi objawami zwyrodnienia stawu biodrowego są sztywność i ból, szczególnie dotkliwe rano oraz podczas brzydkiej pogody. Ból niekiedy jest odczuwany w samym stawie, ale częściej umiejscawia się w pachwinie, przedniej części uda lub kolanie. Narastające dolegliwości utrudniają wykonywanie najprostszych czynności, a nawet nocny wypoczynek.

Jak opóźnić wystąpienie objawów zwyrodnienia? Należy zmniejszyć obciążenie stawu, zachowując prawidłową postawę i masę ciała. Zalecane są także ćwiczenia fizyczne, które wykorzystują pełen zakres ruchu stawu, np. taniec lub pływanie (szczególnie stylem klasycznym). W przypadku zaawansowanej choroby jedynym rozwiązaniem jest wymiana stawu biodrowego. W lżejszych formach wystarczą leki przeciwzapalne oraz fizykoterapia.

Więcej białka! „Strzelające” stawy mogą nam także sygnalizować brak niektórych składników odżywczych w organizmie. Budulcem chrząstki i ważnym składnikiem mazi stawowej jest pełnowartościowe białko. Jego doskonałe źródło stanowi nabiał, dlatego w codziennym jadłospisie nie powinno brakować twarogu, kefiru, jogurtu czy po prostu szklanki mleka. Tego typu produkty zawierają również dużo wapnia, bardzo potrzebnego stawom i kościom. 

Nie zapominajmy o zbożach i roślinach strączkowych. Pieczywo pełnoziarniste i razowe, niełuskany ryż, makarony razowe, otręby i warzywa strączkowe dostarczają cennego błonnika oraz sporo witamin z grupy B łagodzących objawy stresu (długotrwałe napięcie może wywołać niekorzystne zmiany w mazi stawowej).
Do prawidłowego funkcjonowania stawów potrzebna są także kwasy tłuszczowe omega-3, które znajdziemy w rybach morskich: makreli, halibucie, tuńczyku, śledziach czy sardynkach."

źródło: Rafał Natorski/ese/fitness.wp.pl